“Terwijl ik dit schrijf realiseer ik mij hoe onmogelijk het is om ergens niets van te vinden, om ergens geen oordeel over te hebben.” Aldus een passage uit Jos Blogt van februari j.l.
Onwillekeurig herbeleef ik dit citaat bij alle berichten die voorbij schieten over het overlijden van Johan Cruijff. Als vanzelf verschijnt er een melancholische glimlach op mijn gezicht. Hoeveel wenkbrauwen heb ik niet gefronst bij het lezen of horen van diens uitspraken? Hoeveel verontwaardiging heb ik niet gevoeld vanwege zijn onbedwingbare bemoeizucht met álles? Die is alomvattend, net als zijn waarheid. Jammer eigenlijk dat Cruijff niet meer kan reageren op alle reacties en commentaren in de ontelbare talkshows. Iedereen lijkt namelijk zeker te weten hoe hij was, wat hij vond. En die commentatoren hebben allemaal gelijk.
Wat is waarheid toch een ongelooflijk fenomeen. Ik kan ervan genieten. Doch soms huiver ik er ook van. Als ik besef dat ik twijfel aan een (eigen) verhaal. Hoe zat ’t ook alweer? Wat vind ik er nou eigenlijk van? En, waarom moet ik eigenlijk overal iets van vinden? Verhalen schuren langs de waarheid en worden al naar gelang de context gekleurd. Ik verhaal in mijn werk met verve over mijn eigen geschiedenis, over ervaringen; anekdotisch, waarheidsgetrouw, overtuigd, met passie. Als vergelijking, als metafoor, als leermoment ; voor wat het waar(d) is!!
Het zijn de toehoorders die er iets mee doen. Op waarde schatten, meenemen, overpeinzen, verwerpen, verafschuwen, bewonderen, en alles daar ergens tussen in. Ze mógen er eigenlijk ook alles mee doen. Het zijn slechts verhalen die voor ieder een eigen betekenis zullen hebben. En dat is maar goed ook. Maar wat is dan waar? Of is dat niet belangrijk?
Een opvallende en verwarrende ervaring in dat kader was het aanschouwen van een mooie reportage over Ahmed Aboutaleb, burgemeester van Rotterdam. Of eigenlijk, over iets wat er daarná gebeurde. Enkele dagen later hoorde ik een interview met de maker van deze reportage. Hij vertelde dat hij vond dat Aboutaleb zich in de reportage op onderdelen “anders (lees : beter) had voorgedaan dan hij in werkelijkheid is”. Verwarring maakte zich van mij meester. Dus ik had de échte Aboutaleb niet gezien? De reportage was niet waar? Over wie gaat die reportage dan? En waarom heeft betreffende maker hem dan -op deze manier- gemaakt? En uitgezonden?
Een vreemde gewaarwording. Bij een volgende reportage zou de maker er misschien het best aan doen om zélf het verhaal over zijn gast/hoofdpersoon te vertellen. Dan krijgen we tenminste de waarheid over die persoon onder ogen………….