“Als ik je vraag naar me te luisteren
En jij denkt dat je iets moet doen
Dan luister je niet naar me
Dus alsjeblieft
Luister gewoon naar me
En probeer me te begrijpen
En als je wilt praten
Wacht dan even op mij
Ik beloof je dat ik dan naar jou zal luisteren.”
Zo maar een tekst die ik aantrof in de wachtkamer van een zorgorganisatie. Als stille doch o zo belangrijke boodschap voor ieder die wil helpen.
Misschien dat deze tekst mij extra alert maakte? Hoe het ook zij, de afgelopen weken bereikten mij enkele malen teksten en verhalen over de kwaliteit van communicatie. Specifieker nog, over luisteren en het belang daarvan.
Zo besteedde de Volkskrant o.a., een uitgebreid artikel onder de veelzeggende titel “Onderbreek me niet steeds.“ Een artikel over interrupties. Volgens communicatie-deskundigen met stip op één in de top tien van de grootste irritaties binnen conversaties.
Óók het overnemen van het verhaal, op basis van eigen ervaringen geldt als hoogst irritante klassieker. “Oh ja, ik was daar laatst ook en toen heb ik ……..” en wég is jouw verhaal. Dit fenomeen heeft zelfs een naam en wordt aangeduid als “associatief luisteren”.
Misschien is luisteren wel de meest ondergewaardeerde kwaliteit binnen het brede spectrum van ‘communiceren’? Een trieste constatering eigenlijk. Want waar leidt dat niet allemaal toe? Voorbeelden te over. Een recent voorbeeld, uit een interview met een geschokte psychiater n.a.v. de zelfdoding van een patiënt.
“Ik dacht dat ze wel begreep dat ik niet meteen ‘ja’ kon zeggen, ik dacht ook dat het wel weer iets beter ging. Maar ik was aan het invullen.” Hij had beter moeten luisteren?
Vreemd eigenlijk. Dat luisteren zo lastig is. Terwijl het zo’n rijkdom creëert en voor prachtige gesprekken en diepgang kan zorgen.
Binnen het ‘vertrouwensexperiment’ in Tilburg zijn aandacht en waardigheid centrale begrippen. Luisteren geldt als één van de belangrijkste competenties. En dat werd treffend verwoord door één van de collega’s uit ons team die, terwijl ze zélf twijfelde over de effecten van de ontmoeting en zich afvroeg of ze niet méér had moeten doen, getrakteerd werd op het compliment: ”Het was erg fijn dat je naar mij luisterde.”
We moeten leren luisteren om te begrijpen. Niet om te antwoorden.
Juni 2018
Jos Mevis
