“Aandacht grotendeels wegbezuinigd”, luidde onlangs de meeslepende titel van een artikel in het tijdschrift voor Zorg+Welzijn.
Een bijzondere titel.
Wát is dan precies wegbezuinigd?
Hoe kun je ‘aandacht’ wegbezuinigen?
Het artikel schetst de bezuinigingen in de wereld van welzijn en zorg en maakt duidelijk dat het veelal een kwestie van ‘tijd’ is. Geen tijd nemen om aandacht te hebben is gelijk aan geen aandacht hebben. Zelfs een goede bakker neemt de juiste hoeveelheid tijd om mij met alle aandacht enkele broodjes te verkopen.
Binnen de Participatiewet experimenteren op dit moment een aantal steden met minder regels en meer vrijheid. In Tilburg, alwaar ik als projectleider betrokken ben, nemen we bij aanvang tijd voor een goed gesprek. Kennismaken. Nieuwsgierig zijn naar de mens achter de (aan)vraag. Aandacht hebben. En dat zorgt voor fraaie gesprekken, voor mooie ontmoetingen waarin soms zelfs zonder veel woorden veel gezegd wordt. Er gebeurt iets.
Medio 2017 organiseerde de Beroepsvereniging van Klantmanagers (sociale zaken) een congres over “aandacht en waardigheid”. In de aankondiging van dit congres stond de vraag centraal hoe klantmanagers, ondanks de hoge werkdruk, de aandacht voor de klant kunnen behouden en hun waardigheid kunnen bewaken? Oók hier de vanzelfsprekende combinatie tussen aandacht en tijd. Als een onlosmakelijk gegeven.
Deze vraag als uitgangspunt leidde tot enkele fraaie bespiegelingen met aanwezigen. Eerlijke ontboezemingen over situaties waarin men zélf geen oprechte aandacht toonde voor een klant. En waardoor het contact met de klant al vroeg verloren ging.
De kunst is om begrippen als aandacht en waardigheid om te zetten in gedrag. Dán pas krijgen ze betekenis. Dán pas ontstaat er een relatie waarin we iets voor elkaar kunnen betekenen.
Zoals Theo Decker, hoofdrolspeler in “Het Puttertje” van Donna Tart al zei ….. (zie ook een vorig blog) “Maar bovenal mocht ik hem omdat hij mij behandelde als een metgezel en een waardevolle gesprekspartner. Hij was een aandachtig en waarderend toehoorder.”
Als vertrouwenspersoon voor cliënten bij een maatschappelijke opvangvoorziening luister ik naar veel verhalen. Met aandacht en respect. Vanuit de intentie om te begrijpen, niet primair om iets op te lossen.
En met regelmaat hoor ik dan: “Fijn dat je luisterde, bedankt voor jouw aandacht”. En ja, dat kost soms tijd. Maar wat kost het als we géén contact krijgen?
Januari 2018
