“Onzekerheid wordt zoveel mogelijk gebannen uit een bureaucratische omgeving en voorspelbaar en beheersbaar gemaakt.” Aldus de constatering van Clegg c.s. in hun studie naar het fenomeen ‘Macht in organisaties’.
Bijzondere constatering die vele dimensies kent.
Cruciaal lijkt mij de onbereikbaarheid van dit ideaal. De utopie van een alomvattende beheersing of voorspelbaarheid
Onlangs bezocht ik een bijeenkomst van een samenwerkingsverband van verschillende instellingen die functioneren op het snijvlak van zorg en justitie. Na enkele presentaties over de netwerkstructuur volgden verhalen uit de praktijk. Hoe werkt dat nou?
Indringende verhalen die een fraaie inkijk gaven in de weerbarstigheid van de werkelijkheid. Waarin verwarde en –soms- gevaarlijke mensen grillig gedrag vertonen dat zorgvuldig en adequaat aangepakt zal moeten worden. Wat betekent dat voor de samenwerkingspartners? Hoe vinden zij overeenstemming over de ernst van het probleem? Over de prioriteiten van de aanpak? Over, hoe basaal, wie doet wat en wanneer?
Dan blijkt eens temeer dat de werkelijkheid zich nooit laat vangen in afspraken en protocollen. Die wonderlijke werkelijkheid zorgt voor onzekerheid.
De professionals toonden moed. Zij vertelden over inspanningen en inzet, over twijfels en overwegingen en over hun queeste naar ‘het juiste doen’. Er werden kritische vragen gesteld. Het besluitvormingsproces was alles behalve eenvoudig doch verliep uitermate zorgvuldig. En tóch, zo wist men op voorhand, gaven de gekozen interventie(s) geen enkele garantie op succes en impliceerden deze een grote mate van onzekerheid.
Tegen de grillige natuur van de menselijke geest valt niet op te redenen.
Door middel van een zorgvuldige beraadslaging over kansen en mogelijkheden, over signalen en hun betekenis, over interventies en gewenste resultaten proberen professionals elke dag ‘op zeker’ te spelen. Zékerheid zullen ze op voorhand nooit krijgen.
I.p.v. het sec sturen op beheersbaarheid en voorspelbaarheid is het mijns inziens veel gezonder om te bouwen op expertise, op professionaliteit en te blijven praten over onlosmakelijke onzekerheden. Stimuleer reflectie op gedachten, gevoelens én resultaten.
“Goed management zou meer moeten gaan over het goed kunnen managen van de gevolgen van beslissingen.” (Pfeiffer -1994- Managing with power)
Oktober 2019
