De vakantie zit er weer op.
Weer bleken die paar weekjes weg-van-het-alledaagse een heerlijke bron voor onze fantasie. Plannen maken, ideeën spuien, dromen vertalen. Zoals elk jaar fantaseren wij er in die dagen lustig op los en creëren wij in onze gedachten weer de mooiste dingen.
Als dromen daadwerkelijk bedrog zijn, zoals ene Marco B. het ooit uitschreeuwde, dan nemen wij uitvoerig de tijd om onszelf heerlijk te bedriegen. En we genieten er maximaal van. Gefantaseerd genot. Het leuke aan fantaseren is dat niets onmogelijk is én dat het toekomstgericht is.We hebben er dus invloed op. Ik geloof niet dat er veel mensen zijn die over gisteren fantaseren?
Eigenlijk fantaseren bedrijven en organisaties ook voortdurend. Zij bedenken plannen die nog niet gerealiseerd zijn. Tijdens een presentatie, die ik kort vóór dit reces verzorgde sprak ik over dit fenomeen en formuleerde ik een ‘andere’ visie op projectsturing, voortbordurend op de ideeën van Dr. Kees Tillema. Een visie waarbij de realiteit van alle dag een rol speelt bij het resultaat. Elk project begint doorgaans, hoe kan het ook anders, met een plan. Maar plannen zijn in essentie een bewuste vorm van verbeelden. Bestuurders, directeuren en managers denken heel hard na over ‘hoe het er in de toekomst uit zou moeten zien’. Daarmee creëren zij een beeld. Dat beeld wordt vertaald in een plan, bij voorkeur SMART beschreven. En dan gebeurt er iets vreemds. Vanaf dat moment holt iedereen massaal achter die verbeelding aan en wordt verwacht dat men samenwerkt om die verbeelding tot nieuwe werkelijkheid te maken. Ondertussen voelen uitvoerders enorme druk om de indruk te wekken dat alles conform planning verloopt. Bovendien vraagt het om verantwoording als dat beeld niet gerealiseerd dreigt te worden. Maar verliezen we daarmee niet de werkelijkheid uit het oog? Gaan we niet gewoon voorbij aan de realiteit van alledag en de invloed der dingen.
De Belgische filosoof-therapeut Bruno-Paul de Roeck memoreerde hierover ooit, op zijn typische, cynische manier: “Als gij U programmeert vanuit uw idealen in plaats vanuit de werkelijkheid, dan programmeert gij u niet vanuit de werkelijkheid.”
Zou het niet veel realistischer zijn om in alle plannen aan te tonen dat er continu mogelijkheid is om zowel inhoud als proces bij te stellen op basis van de voortgang, en gericht op nieuwe verbeelding dus?
En ondertussen dromen wij thuis alweer nieuwe werkelijkheden.
